Polska znajduje się w czołówce krajów europejskich obsługujących transport drogowy. Jak podaje Eurostat, mamy miejsce tuż za Niemcami i Francją, jeśli chodzi o pracę przewozową liczoną w tonokilometrach – w ubiegłym roku było to prawie 400 mln tonokilometrów.
Jednak polscy przedsiębiorcy transportowi borykają się od paru lat z różnymi trudnościami, które dotyczą przede wszystkim: rosnącego zadłużenia, braków kadrowych, skomplikowanych przepisów prawnych oraz silnej konkurencyjności.
Te problemy oddziałują również na inne podmioty, czy to bezpośrednio, jak np. firmy spedycyjne współpracujące z przewoźnikami, czy też pośrednio, na wszystkich konsumentów.
Przyczyny kryzysu w branży
Zadłużenie
Jednym z bardziej dotkliwych problemów firm transportowych jest ich rosnące zadłużenie. Obowiązujące przepisy o odroczonych terminach płatności faktur o nawet 90 czy 120 dni są powodem powstawania zatorów płatniczych. Stosowanie dopuszczonych praktyk powoduje bowiem opóźnienia w regulowaniu należności za usługi. A banki, znające sytuację niewypłacalności firm, odmawiają udzielania im kredytów. Dodatkowo umowy współpracy w branży są często tak skonstruowane, że za każde opóźnienie w podstawieniu samochodu, przewoźnicy muszą płacić kary, niekiedy wyższe od samej ceny frachtu.
Kolejnym uwarunkowaniem tej sytuacji, wpływającym również na zwiększające się długi, są zmieniające się przepisy prawne polskie i europejskie.
Władze Unii Europejskiej wprowadzają coraz bardziej szczegółowe i restrykcyjne przepisy, a za nierespektowanie ich nakładają coraz surowsze kary. Dotyczą one m.in. ubezpieczeń, paliw, opłat drogowych oraz leasingowych, kar finansowych czy opłat serwisowych.
Sporym utrudnieniem może być, np. dyrektywa o pracownikach delegowanych w UE, mająca na celu uregulowanie międzynarodowego transportu drogowego. Nowe przepisy nakładają na polskie firmy obowiązek wypłacania swoim pracownikom, wykonującym przewozy międzynarodowe, nie tylko stawek minimalnych obowiązujących w krajach, przez które przejeżdżają, ale także wszelkich dodatków i bonusów, jakie otrzymują tamtejsi lokalni pracownicy.
Braki kadrowe
Firmy transportowe w Polsce przez ostatnie kilka lat mają duży problem z niedoborem kadry kierowców. Według różnych szacunków te braki wynoszą od 60 do 100 tysięcy kierowców. A zdecydowana większość obecnie zatrudnionych, to kierowcy, którzy w najbliższych kilku latach przejdą na emeryturę. Powodem jest na pewno brak rozwiniętego systemu szkolenia kierowców oraz nieatrakcyjne dla młodych ludzi warunki zatrudnienia. Przedsiębiorcy w celu zapewnienia pełnej obsady w swojej firmie próbują sprostać oczekiwaniom kierowców w zakresie wynagrodzenia. Ale jednocześnie muszą też spełniać wymogi państw UE, zwalczających dumping płacowy i socjalny. Stąd mnożą się niejasności i problemy.
Przepisy dotyczące stosowania płacy minimalnej w transporcie poddawane są ciągłej dyskusji i negocjacjom w Parlamencie i Radzie Europejskiej.
Kolejnym zobowiązaniem pracodawców wobec kierowców jest wypłacanie świadczeń na pokrycie kosztów podróży służbowych, przez co przedsiębiorcy muszą zwracać szczególną uwagę na to, aby w dokumentacji firmowej znajdowały się odpowiednie zapisy, zabezpieczające ich przed roszczeniami kierowców.
Konkurencyjność
Branża transportowa zmaga się także z dużą konkurencyjnością. Na rynku działa bardzo wiele firm, które oferują te same usługi. Dlatego przedsiębiorcy, aby zdobyć klientów, przebijają się stawkami. Wygrywa oczywiście ten, kto poda najniższą stawkę za wykonanie usługi. Ta praktyka uderza mocno w branżę, która jest szczególnie wrażliwa na wszystkie zmiany gospodarcze, np. zmieniające się ceny paliw.
Wszystkie te obciążenia utrudniają firmom transportowym osiąganie dobrych wyników finansowych i rozwijanie przedsiębiorstw. Ale prognozy rozwoju transportu na najbliższe lata są bardzo pozytywne: transport pasażerski ma się zwiększyć nawet o 40%, a transport towarowy o 60%. Jeśli firmy uporają się z problemem braków wykwalifikowanych kierowców, to na pewno ich sytuacja finansowa będzie się poprawiać.
Na podstawie:
https://40ton.net/sytuacja-branzy-transportowej/
https://polskatimes.pl/problemy-polskiego-transportu-dlugi-siegaja-juz-925-mln-zlotych/ar/13355126
https://www.rp.pl/Transport-drogowy/307199850-Towary-jada-pieniedzy-nie-ma.html
http://www.centralkyvwclub.com/coraz-wieksze-problemy-transportu-drogowego/
